TRANH THÊU CHỮ THẬP LÀ GÌ

Hiện nay, có rất nhiều cửa hàng bán tranh thêu chữ thập. Với ưu điểm giá rẻ, đa dạng và người mua có thể tự thêu được, tranh thêu chữ thập dần chiếm ưu thế và mở rộng. Chắc bạn đã quá quen thuộc với cụm từ "tranh thêu chữ thập", tuy nhiên, liệu bạn đã biết đầy đủ về nó chưa "tranh thêu chữ thập là gì?"

Tranh thêu chữ thập là gì?

Tranh thêu chữ thập hay còn gọi là tranh X-stitch là loại tranh được thêu trên những loại vải thô có chia các ô đều để các mũi thêu có thể thành hình chữ thập một cách đều đặn. Có hai loại vải chính dùng để thêu Cross-Stitch là vải Aida và vải Evenweave. (vải thô). Vải Aida là loại vải chính dùng để thêu Cross-Stitch.

Nguồn gốc tranh thêu chữ thập

Thêu chữ thập đã xuất hiện từ cả ngàn năm trước, trên địa bàn gần như là khắp thế giới. Người ta đã tìm thấy những hoạ tiết thêu chữ thập trên tấm trang trí bàn thờ Chúa trời ở Jelusalem, trên trang phục các thổ dân da đỏ châu Mỹ, trên đồ trang sức của thổ dân châu Úc, trên hoàng bào của vua Trung quốc và trên…. gấu váy của cô gái H’mông Việt nam. Tuy nhiên, thêu chữ thập mới phát triển thành loại hình tranh thêu nghệ thuật vài thập kỷ gần đây. Khởi nguồn từ châu Âu, loại hình này đã nhanh chóng được lan sang châu Mỹ và châu Á, bùng phát tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Hiện nay tranh thêu chữ thập rất phổ biến ở Việt Nam,nhất là ở Hà Nội và Sài Gòn.Cách thêu đơn giản nên ai cũng có thể thêu được.Mẫu mã đậm chất dân tộc nhưng cũng không kém phần hiện đại.Có thể dùng làm quà tặng sinh nhật,quà thôi nôi hoặc quà tặng tân gia,hay đơn giản chỉ là một món đồ trang trí trong nhà.Hiện nay đã có công nghệ tiên tiến hiện đại nên tranh thêu đã được in sẵn không cần phải nhìn Chap để thêu nữa.Có mặt ở Việt Nam vào năm 2009,đến nay tranh thêu chữ thập đã có sự phát triển rõ rệt.Tranh thêu chữ thập là 1 bước tiến lớn của ngành công nghệ.

Cách thêu tranh chữ thập

Để thêu một bức tranh chữ thập, bạn cần có kít thêu, chỉ và kim thêu. Những vật dụng này bạn có thể dễ dàng mua tại bất cứ cửa hàng nào bán tranh thêu chữ thập. Nhưng đa phần, một bộ tranh thêu chữ thập được bán ra đã bao gồm đẩy đủ kim chỉ và hướng dẫn để bạn tự thêu dễ dàng.

Để thêu một bức tranh chữ thập, trước hết bạn cần xem hướng dẫn, vị trí thêu và màu sắc thêu, để từ đó định hình bức tranh và thêu nhanh hơn, đẹp hơn.

Hiện có 4 cách thêu tranh chữ thập

Cách thêu tranh chữ thập với mũi thêu đầy đủ (Full stitch)

Thiết kế tranh chữ thập được tạo nên bởi tập hợp rất nhiều mũi thêu chữ X nhỏ. Nó rất đơn giản. Một nguyên tắc "vàng" và nhanh chóng là thêu tất cả các chữ X theo cùng một cách. Chị em nên thêu bắt đầu từ ô trên bên trái chéo xuống ô dưới bên phải, rồi từ ô trên bên phải xuống ô dưới bên trái.

Cách thêu tranh chữ thập bằng kỹ thuật thêu nhiều chữ X (Half stitch)

Hầu hết các mẫu tranh thêu chữ thập hiện nay đều có in sẵn màu trên vải, rất thuận tiện cho người thêu. Vì thế, chị em có thể tiết kiệm thời gian và công sức bằng cách thêu nhiều chữ X cùng màu một lúc, từ hàng này sang hàng khác thay vì thêu từng chữ X đơn lẻ. Hãy luôn nhớ rằng mỗi chữ X cần được thêu theo cách giống hệt nhau. Nghĩa là, bắt đầu từ ô vuông phía trên bên trái xuống ô vuông phía dưới bên phải cho mỗi mũi thêu trên cùng một hàng. Thắt nút chỉ bên trái rồi thêu sang bên phải.

Cách thêu tranh chữ thập bằng nhiều mũi X liên tiếp này sẽ giúp tiết kiệm thời gian thêu.

Nếu có 1 đến 2 màu sắc trong cùng một hàng, chị em chỉ cần bỏ qua ô vuông khác màu rồi thêu sau. Khi thêu đến cuối hàng thì luồn kim lên ô vuông ngay phía trên ô vuông vừa thêu xuống. Sau đó, tiếp tục các mũi thêu từ ô vuông phía trên bên phải chéo xuống ô vuông phía dưới bên trái.

Trong trường hợp có nhiều hàng cùng một màu, cách dễ nhất là thêu liền từ phía dưới lên. Như vậy, khi vừa hoàn thành xong một hàng chữ X, chị em sẽ luồn kim qua ô vuông phía trên bên trái của hàng tiếp theo và lặp lại các bước thêu tương tự hàng đầu tiên.

Cách thêu tranh chữ thập mũi miền – back stitch

Mũi viền giúp cho mẫu thêu được sắc nét và thêm phần cá tính, độc đáo, cách thêu là chị em thêu mũi đột giống như là may quần áo bình thường, đi mũi viên từng ô một làm sao cho đường chỉ được sát với mặt vải, các đường cong uốn lượn trên hình có thể thêu bằng cách kéo chỉ tạo thành đường chép qua 1 tới 2 thậm chí là tới 3 ô, còn nếu thêu mũi viền chéo ô thì nên thêu ô đó mũi 3/4 chắc chẵn mũi thêu sẽ nhìn đẹp hơn và sắc sảo hơn so với thêu mũi X đầy đủ.

Cách thêu tranh chữ thập bằng mũi con bọ (French-knot)

Cách thêu như sau: Lên kim từ lỗ của 1 ô stitch, một tay tỳ kim nằm ngang trên mặt vải, một tay cuốn chỉ quanh đầu kim (có thể cuốn 2-3 hoặc 4 vòng chỉ tùy theo độ to nhỏ của mũi con bọ mà chị em đang muốn thêu), tiếp theo kéo các vòng chỉ này xuống sát với tay đang giữ kim rồi rút kim từ từ, khi đã tạo một gút trên sợi chỉ thì khi đâm kim xuống mặt trái của vải và kéo từ từ để lại gút vừa tạo nằm lại trên mặt vải (Cần chú ý: ko kéo mạnh quá làm gút trên chỉ theo kim xuống mặt sau của vải).

Tóm lại: cách thêu đơn giản dễ hiểu cho người mới bắt đầu là:

Cố định chỉ ở một đầu, thêu theo hình dấu huyền trước, rồi mới thêu dấu sắc để tạo thành hình chữ "x". Cách thêu này giúp bạn thêu nhanh và đẹp hơn.

Những cảnh báo về tác hại của "tranh thêu chữ thập"

Có rất nhiều bài báo nói về tác hại của tranh thêu chữ thập

Nguồn gốc tranh thêu không rõ ràng

Trừ một số cơ sở có giấy chứng nhận, đa phần các mẫu tranh thêu chữ thập bán trên thị trường là hàng trôi nổi, không rõ xuất xứ, từ đó làm dấy lên những nghi ngại về chất lượng và an toàn cho người sử dụng.

Giá rẻ, sự dễ tính của người tiêu dùng là một trong những nguyên nhân góp phần làm cho các sản phẩm tranh thêu chữ thập trôi nổi trên thị trường ngày càng được tiêu thụ nhanh chóng và khó kiểm soát.

Chỉ thêu có độc hại, chất gây ung thư

Đối với những dòng tranh thêu chữ thập trôi nổi, nhiều kết luận đã chỉ ra rằng trong chỉ thêu tranh có chất gây độc, ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh, gây ung thư, vô sinh. Điều này đã dẫn đến những tranh cãi rất nhiều trong cộng đồng tranh thêu và sự lo lắng cho người tiêu dùng.

Việc tiếp xúc trực tiếp với chỉ thêu bằng tay, dùng miệng mút chỉ để xỏ kim, là một trong những nguyên nhân khiến người thêu bị nhiễm độc.

Tuy nhiên, một số người tiêu dùng vẫn bỏ mặc những lời cảnh báo từ chuyên gia, và chăm chỉ thêu tranh, xem đó như một thú vui bị "nghiện", không bỏ được. Một phần thêu tranh chữ thập là để kiếm thêm thu nhập.

Vải thêu có chứa chất độc

Trong lĩnh vực dệt may và nhuộm vải, việc dùng các hóa chất làm cho vài cứng, vải mềm, làm cho bám mầu nhuộm là hiện tượng rất phổ biến. Đặc biệt, trong vải còn có những hóa chất, thuốc nhuộm không chỉ độc hại đối với người trực tiếp tiếp xúc mà các chất đó khi được giặt, thải ra môi trường còn là nguy cơ đối với sức khỏe cộng đồng về lâu dài.

Gây các bệnh không ngờ tới

Việc ngồi cặm cụi thêu tranh trong một thời giand ài, dễ dẫn đến bệnh mờ mắt, rối loạn thị giác, đau lưng, vẹo cột sống.

Đa phần người thêu tranh là những người làm tự do, thêu theo sở thích, chưa qua đào tạo. Vì vậy, tư thế và cách thêu không đúng sẽ có những tác động xấu đến sức khỏe. Việc thêu tranh nhiều còn ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào thần kinh ở tay, gây ra những hậu quả khôn lường.

Tranh thêu chữ thập và tranh thêu tay truyền thống có phải là một?

Tranh thêu chữ thập và tranh thêu tay truyền thống là hai dòng tranh riêng biệt hoàn toàn khác nhau.

Nếu như tranh thêu chữ thập thêu theo hình chữ x, dựa trên những ký tự đánh dấu sẵn, dễ dàng thêu nên, thì tranh thêu tay truyền thống lại đòi hỏi người thêu phải biết phối màu, tự đi những đường nét mềm mại mà không hề có bất kỳ sự chỉ dẫn màu sắc hay đánh dấu.

Mũi thêu tranh truyền thống mịn đẹp và tinh tế, khác với những đường nối hình chữ x của tranh thêu chữ thập.

Vải và chỉ thêu tranh truyền thống hoàn toàn an toàn cho người sử dụng, do chính người Việt Nam sản xuất.

Người thêu tranh truyền thống được gọi là nghệ nhân, do độ khó và sự tỉ mỉ mà không phải ai cũng làm được, trong khi đó, một bức tranh thêu chữ thập thì bất kỳ ai cũng có thể thêu được.

Giá trị của một bức tranh thêu tay truyền thống lớn hơn rất nhiều so với tranh thêu chữ thập.

 

Ngày nay, việc tặng một bức tranh thêu chữ thập đã trở nên không còn phù hợp, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh, làm ăn với đối tác. Vì vậy, trước khi quyết định mua một bức tranh thêu chữ thập, hãy cân nhắc thật kỹ, tránh việc người nhận không thích và không sử dụng đến món quà tặng của bạn.

 

Xem thêm:

Phân biệt tranh thêu tay truyền thống và tranh thêu chữ thập