HOA SEN VÀ NHỮNG BIẾN TẤU ĐẦY THI VỊ TRONG TRANH THÊU

“Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng lại chen nhụy vàng
Nhụy vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”

Chỉ bằng những câu thơ ngắn gọn, xúc tích nhưng đã diễn tả đầy đủ những nét đẹp đơn sơ, giản dị nhưng thanh khiết của hoa sen với lá xanh, bông trắng, nhụy vàng. Nét đẹp đó càng được tô điểm khi hình ảnh hoa sen lại được sinh tồn dưới đầm, bùn nhưng vẻ đẹp vẫn không bị vấy bẩn. Vẻ đẹp vượt lên tất cả ấy đã trở thành cảm hứng bất tận để những người yêu sen phát họa nó thành những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, trong đó đáng kể đến là những tác phẩm tranh thêu hoa sen. Thông qua sự sáng tạo của những người nghệ sỹ kết hợp với bàn tay khéo léo, tinh tế của người thêu tranh đã giúp cho hoa sen bừng sáng trên khung trời nghệ thuật ngày nay.

Nhắc đến hoa sen điều đầu tiên chúng ta thường hình dung chính là những cánh hoa mỏng manh trắng nhẹ xếp tầng lên nhau nhẹ nhàng, êm ái. Màu trắng của hoa sen rất khó để diễn tả sao cho chính xác, đó là một màu trắng không phải tinh khiết như thủy tinh, không phải trắng đục như màu của sữa. Màu của sen là màu trắng không chói lóa nhưng lại rất thu hút, tạo cho người thưởng thức cảm giác nhẹ nhàng, êm ái, một vẻ đẹp đơn giản nhưng hoàn hảo. Nhìn ngắm hoa sen trắng đã khó diễn tả nên lời nét đẹp của nó, khi thể hiện sự tinh xảo đó lên tranh thêu càng khó hơn. Phải là người yêu hoa sen đến nhường nào mới có thể khắc họa trọn vẹn vẻ đẹp tinh túy ấy. Sen trắng thường được khắc họa với hình ảnh có tám cánh hoa, điều này xuất phát từ việc sen trắng là hình ảnh thiêng liêng của  Đạo Phật, tám cánh hoa tượng trưng cho Bát chính đạo, những luân lý chính để trở thành một con người tốt. Hình ảnh hoa sen trắng trong tranh thêu thường được kết hợp với màu xanh nhẹ nhàng của những lá xen xung quanh làm tăng thêm hương vị màu sắc cho bức tranh. Treo một bức tranh thêu hoa sen trắng trong nhà giúp cân bằng không gian sống, nhìn ngắm vẻ đẹp tinh khiết của hoa sen giúp con người cảm thấy thư thái, nhẹ nhàng. Hoa sen trắng tượng trưng cho sự hoàn hảo, như muốn nhắc nhở ta phải sống sao cho thật tốt đẹp, giữ cho lương tâm thật trong sạch như chính sen giữa bùn mà vẫn ngát hương.

Điều đặc biệt của hoa sen trong tranh thêu chính là những biến thể của hoa sen. Nó góp nhặt ý nghĩa của các loài hoa khác để tô vẽ trên nền trắng nguyên sơ ban đầu của mình, để từ đó sáng tạo nên những bức tranh thêu sinh động, sắc nét. Là nguyên nhân xuất hiện những bức tranh thêu hoa sen màu sắc khác nhau mang những ý nghĩa khác nhau.

Bạn có thể bắt gặp hình ảnh hoa sen xanh trong tranh thêu tay, màu xanh trong tranh thêu được thể hiện dưới hai màu là xanh dương và xanh lá. Ngoài đời ta chỉ có thể bắt gặp hoa sen xanh khi hoa đang ở dạng nụ hoặc mới chớm nở, đó là một màu xanh nhẹ không như xanh lá. Màu xanh thường giúp cho người thưởng thức liên tưởng đến sức trẻ. Do đó khi thêu những bông hoa sen xanh người nghệ sĩ muốn gửi vào đó chính là trí tuệ, nhiệt huyết của truổi trẻ, biểu thị cho sức mạnh ý chí, nghị lực kiên cường. Màu xanh của sen cũng chính là màu xanh của hy vọng, hoài bão kết hợp với nét đẹp vốn có của hoa sen như đang nhắc chúng ta đừng phí hoài thời thanh xuân tươi đep, phí hoài trí tuệ  mà hãy luôn vươn lên trên mọi khó khăn của cuộc sống giống như sen vươn mình trong đầm lầy bao la.

Tranh thêu hoa sen đỏ là một điểm nhấn đặc biệt trong chủ đề tranh thêu lấy đề tài hoa sen. Màu đỏ được khắc họa trong tranh thêu là màu đỏ không chói lóa nhưng đủ tỏa sáng, giữa một khung cảnh nhẹ nhàng của nền tranh kết hợp với màu xanh tươi mát của lá, sự uốn mình uyển chuyển của thân hoa thì màu đỏ chính là yếu tố làm sáng bừng bức tranh. Màu đỏ tượng trưng cho lửa, đam mê và nhiệt huyết cháy bổng. Trưng tranh thêu sen đỏ sẽ giúp chúng ta cảm thấy luôn rạo rực, tinh thần phấn chấn. Ngoài ra sen đỏ còn là biểu tường màu sắc của trái tim, tình yêu. Có tranh thêu sen đỏ trong nhà ta có thể cảm nhận được không khí ấm áp, khơi dậy niềm đam mê và cổ vũ chúng ta hãy sống thật hết mình cho niềm đam mê mà ta luôn ấp ủ.

Ngoài ra, tranh thêu chủ đề hoa sen còn thể hiện thành công sự ngọt ngào, êm dịu qua hình ảnh sen hồng. Đây là vua của các loài hoa sen và được yêu thích nhất. Màu sắc trang nhã, nhẹ nhàng tuy không tinh khiết như màu trắng, không mang vẻ đẹp trí tuệ như sen xanh hay nóng bỏng như sen đỏ nhưng thay vào đó là chính là sự nồng nàn, đơn giản của màu hồng nhẹ đủ thu hút ánh nhìn của mọi người. Màu hồng của sen lấp ló giữa màu xanh của lá xen kẽ mà nâu của bùn càng tôn lên vẻ đẹp cao quý của sen, giản dị nhưng không dễ vùi lấp, mỏng manh nhưng khó bị đánh bại, đó cũng chính là vẻ đẹp mà người thêu tranh muốn gửi gắm đến người thưởng thức, hãy sống như sen “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.

Ngoài màu sắc ra tranh thêu còn nổi bật trong việc khắc họa hình dáng hoa sen. Hoa sen được thể hiện trong tranh thường ở dạng bung nở hoàn toàn, làm rộ ra những cánh họa mềm mại nhẹ nhàng bao lấy nhụy hoa hoặc ở dạng nụ hoa vươn thẳng lên đón ánh mặt trời. Sự bung xòe tượng trưng cho sự trưởng thành, vẻ đẹp hoàn hảo, nụ e ấp lại là biểu hiện của sự nhẹ nhàng, tươi mới… dù được khắc họa dưới hình dáng nào người thưởng thức vẫn cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế của hoa sen, vẫn cảm nhận được sức sống mãnh liệt giữa phong cảnh đầm lầy khắc nghiệt. Chúng ta hãy như sen kia, dù ở quá trình nào của cuộc sống đang tập đi hay đã biết chạy, đang vấp ngã hay đã thành công thì hãy luôn biết vươn mình lên những khó khăn, thử thách để có ngày tỏa hương dù ở bất kỳ đâu, trong hoàn cảnh nào. Sen không thể lựa chọn cho mình hoàn cảnh sống tốt đẹp hơn, chúng ta cũng vậy nhưng chúng ta có quyền chọn cách sống sao để thật vui vẻ, hanh phúc và không thấy hối tiếc dù có trả qua bao khắc nghiệt, “bùn hôi”.

Với vẻ đẹp vốn có mà thiên nhiên ban tặng qua sức sáng tạo và bàn tay khéo léo của người làm tranh đã tạo nên những bức tranh thêu hoa sen đa dạng về màu sắc, hình dáng và chứa đựng những nội dung nhân văn. Là biểu tưởng của vẻ đẹp hoàn hảo, niềm tin và trí tuệ, của tình yêu, đam mê và sức trẻ… tranh thêu hoa sen sẽ là món quà vô cùng ý nghĩa để tặng cho bạn bè, người thân và là một vật dụng giúp tô điểm ngôi nhà của bạn. Cuộc sống sẽ trở nên nhẹ nhàng, thư thái khi bạn treo một bức tranh thêu hoa sen trong nhà, vừa giúp bạn có thể hòa mình vào thiên nhiên vừa dành tặng bạn những bài học đắt giá từ cuộc sống này.