DỆT TÌNH YÊU VIỆT NAM BẰNG TRANH THÊU

"Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày

Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay"

 

Ai chẳng có một quê hương, một nơi chôn nhau cắt rốn và một mái ấm bình yên. Việt Nam, đất nước với hình chữ S và ruộng đất phì nhiêu đã nuôi sống biết bao thế hệ ông cha. Bất cứ ai mang trong mình dòng máu Việt, dù đang sinh sống tại các nước khác nhau trên thế giới, vẫn là người Việt Nam.

Có rất nhiều bài hát viết về Việt Nam, về cội nguồn. Cũng như, đã có rất nhiều những nhà văn, nhà thơ ca ngợi quê hương bằng chính ngôn từ, ngòi bút của mình. Còn riêng tôi, tôi viết tình yêu của mình thông qua những bức tranh thêu tay. Những tác phẩm tranh thêu về phong cảnh Hà Nội, Vịnh Hạ Long, phố cổ, sinh hoạt của con người,... tất cả đều được hiện lên sống động trong tranh. Tôi đang dệt tình yêu Việt Nam bằng tranh thêu, bằng chính cảm xúc của mình.

Nói đến tranh thêu tay, nhiều người sẽ nhầm tưởng với tranh thêu chữ thập. Xin thưa, đây hoàn toàn KHÔNG PHẢI TRANH THÊU CHỮ THẬP. Tranh thêu tay được các nghệ nhân thêu từ hàng trăm loại chỉ khác nhau, trên một nền mẫu vẽ. Để được gọi là nghệ nhân thêu tranh, bạn bắt buộc phải có tay nghề cao, kỹ thuật thêu, sự khéo léo và đặc biệt là tình yêu nghề. Tranh thêu tay là một trong những nghệ thuật truyền thống đặc sắc mang đậm tính dân tộc. Một bức tranh thêu tay hoàn chỉnh có độ mịn, độ sắc nét của đường thêu, độ sáng tối, đậm nhạt của nhiều màu chỉ khác nhau. Tranh thêu tay có thể được xem là một tác phẩm tuyệt vời khi được tạo nên từ những đường kim mũi chỉ mỏng manh. Một bức tranh thêu đòi hỏi công sức của người thêu rất lớn. Vì vậy, không thể nào so sánh tranh thêu tay với tranh thêu chữ thập - một sản phẩm kiểu "mì ăn liền" dùng để giải trí.

Nguồn gốc tranh thêu:

Tranh thêu tay đã có từ rất lâu đời và tồn tại qua nhiều thế hệ, tuy nhiên, tranh thêu tay hiện đang bị cạnh tranh rất nhiều bởi tranh thêu chữ thập tràn ngập thị trường Việt Nam. Sự dễ thêu, dễ mua, giá rẻ và sự "dễ dãi" trong thẩm mỹ, đã khiến cho dòng tranh thêu chữ thập vẫn bán chạy. Tuy tranh thêu tay đã bắt đầu có khởi sắc, tuy nhiên, cuộc chiến vẫn khá căng thẳng và đòi hỏi sự bứt phá trong khâu tiếp cận khách hàng.

Những chủ đề trong tranh thêu không chỉ hoa mỹ bằng những phong cảnh lung linh sắc màu, cánh đồng hoa rực rỡ, mà nó còn được thể hiện thông qua chính cuộc sống của con người Việt Nam. Chân thật, hài hòa và sống động, đó là những gì mà chúng ta sẽ nhìn thấy qua những bức tranh thêu tay rất Việt Nam. Hình ảnh chiếc nón lá, con thuyền, gánh hàng rong, xích lô, giặt lưới,... chắc chắn bạn không thể nào bắt gặp được ở một nơi nào đó ngoài Việt Nam. Du khách khi đến Việt Nam, nhìn những bức tranh thêu này, họ rất thích cái nét đặc trưng riêng biệt không lẫn vào đâu được. Vì vậy, rất nhiều doanh nghiệp thường lựa chọn tranh thêu tay làm quà tặng cho các đối tác nước ngoài của mình. Một bức tranh, giá trị thương mại có thể không cao, tuy nhiên, nó lại mang một giá trị nghệ thuật to lớn cùng một tình yêu đất nước sâu sắc. 

Việt Nam hiện lên thế nào trong những bức tranh thêu:

Những tác phẩm tranh thêu tay thường lấy bối cảnh các địa danh đặc trưng ở Việt Nam như: Hà Nội, Vịnh Hạ Long, Đà Lạt,... hay các chi tiết đặc trưng: nón lá, xe đạp, xích lô,.. cùng những hình ảnh cuộc sống đời thường. Những hình ảnh ấy được phác họa dưới ngòi bút của người họa sỹ, qua công tác vẽ mẫu, sau đó sẽ được thêu bởi các nghệ nhân. Và, người nghệ nhân chính là người truyền tải cảm xúc cho tranh. Từ màu sắc, thần thái, ánh mắt, nụ cười,... đều được người nghệ nhân cảm thụ và tưởng tượng thêu nên. Vì vậy, không khó hiểu khi những bức tranh thêu tay nhưng rất thật, rất sống động.

Một câu hỏi được đặt ra là: người họa sỹ vẽ mẫu lấy ý tưởng từ đâu để cho ra đời những tác phẩm nghệ thuật? Thông thường, người họa sỹ sẽ lấy ý tưởng từ những khung cảnh quen thuộc, những địa danh đặc trưng, sáng tạo để mang lại cảm giác gần gũi cho người xem. Ngoài ra, họa sỹ còn sáng tạo dựa trên cảm xúc, những trải nghiệm của bản thân. Vì vậy, những bức vẽ thường là "bản sao" hiện thực cuộc sống của con người Việt Nam. Khi xem một bức tranh, ta sẽ nhìn thấy đâu đó hình ảnh của mình. Đây chính là yếu tố cốt lõi tạo nên cái hồn của tranh thêu tay Việt.

Dệt tình yêu Việt Nam bằng tranh thêu

Sự tỉ mỉ, khéo léo của người nghệ nhân sẽ cho ra đời những tác phẩm tranh thêu hoàn hảo. Nhưng, quá trình đó cũng lắm sự vất vả, gian truân. Người nghệ nhân để thêu tranh đẹp phải có kiến thức về hội họa, có óc tưởng tượng, sự sáng tạo. Bên cạnh đó, sự từng trải, cảm xúc và sự quan sát rất quan trọng. Vì, họ sẽ thể hiện những gì mà bản thân trải nghiệm và cảm thụ sâu sắc và chân thật nhất. 

Mỗi bức tranh thêu thường mất một khoảng thời gian dài, có khi vài tháng, có khi hơn 1 năm. Vậy, sự kiên nhẫn ở đây là điều quan trọng. Người nghệ nhân luôn cúi xuống thăn thoắt từng mũi kim, đau lưng, đau mắt, mệt mỏi là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, chính tình yêu nghề đã giúp họ vững vàng để tạo nên những tác phẩm đẹp cho đời. Nếu ai đó nói rằng người nghệ nhân thêu tranh là vì tiền, thì xin thưa điều này không đúng, bởi nghệ thuật và giá trị tinh thần của một bức tranh là vô giá, và người nghệ nhân thêu ngoài công việc, còn có một tình yêu nghề rất lớn.

Tình yêu Việt Nam vượt khuôn khổ quốc gia

Những người con Việt Nam xa quê, mỗi khi nhớ về quê hương, họ thường khắc khoải. Vì vậy, một bức tranh thêu tay hồn Việt treo trong nhà có thể giúp xoa dịu phần nào nỗi nhớ. Những cành cây, mái nhà lá đơn sơ, con thuyền, cánh đồng lúa chín,.. như một hình ảnh về Việt Nam thu nhỏ, gói gém và gửi đến những người Việt xa quê. 

Mỗi độ Tết đến xuân về, khi các Việt kiều nô nức về Việt Nam đón Tết, thì những cửa hàng tranh thêu tay lại được dịp "cháy hàng". Những người Việt xa quê lâu, mỗi lấn về nước, họ thường đi thăm thú ở những nơi đặc trưng, hoặc vui vầy cùng người thân trong gia đình. Món quà họ lựa chọn mang sang bên kia, ngoài những món ăn quen thuộc, còn có tranh thêu tay - những bức tranh thêu về làng quê Việt Nam để họ vơi bớt nỗi nhớ Việt Nam.

Nội dung ẩn chứa bên trong bức tranh thêu

Mỗi khi ta tặng tranh thêu cho ai đó, vô hình chung, ta đang tặng chính cái nghệ thuật truyền thống và một Việt Nam thu nhỏ cho họ. Cái tâm, cái tình trong một bức tranh là vô giá. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp Việt thường tặng tranh thêu cho đối tác, hoặc treo tranh thêu trong công ty. Bởi, tranh thêu ngoài vẻ đẹp, còn là tâm tình, lời chúc và tình cảm của người tặng. Một bức tranh hoa, thuận buồm xuôi gió tặng nhân ngày khai trương mang ý nghĩa chúc cho công việc làm ăn được thuận lợi, suôn sẻ. Một bức tranh mã đáo thành công, cửu ngư quần hội,... là lời chúc về sự phát triển, thịnh vượng, tài lộc. Hay một bức tranh chân dung lại thể hiện sự kính trọng, biết ơn đối với người được tặng.

Tranh thêu phong thủy thì được nhiều công ty lựa chọn để treo hoặc làm quà tặng. Gọi là tranh thêu phong thủy vì những bức tranh này mang ý nghĩa phong thủy, giúp đem lại may mắn, tài lộc cho người được tặng. Một công ty khi treo tranh phong thủy, sẽ đem lại khí vượng, giúp làm ăn phát tài, may mắn quanh năm. Vì vậy, có thể nói, tranh thêu ngoài việc mang lại vẻ đẹp, nếu được treo phù hợp, nó còn mang lại may mắn và thịnh vượng cho người chơi tranh.

 

 

Một tình yêu Việt Nam bất diệt

Tuổi thọ của một bức tranh thêu tay rất lâu, có thể lên đến 50 năm, gần bằng một nửa đời người. Vì vậy, đây được xem là một trong những món quà tặng quý giá và bền bỉ nhất. Một chai rượu, mở nắp xong là uống hết ngay. Một giỏ quà, có thể ăn ngay sau đó...Nhưng một bức tranh tặng đối tác, thì phải hơn 50 năm sau mới bị bào mòn. Vậy, chính món quà tặng sẽ giúp người được tặng ghi nhớ lâu về người đã tặng quà cho họ. Đừng tặng người khác những món quà đắt tiền nhưng họ dễ dàng quên ngay, hãy tặng họ một mòn quà cũng giá trị nhưng sẽ theo họ từ năm này qua năm khác. Điều này rất đúng trong kinh doanh làm ăn, đặc biệt là với các đối tác nước ngoài.

Mỗi một bức tranh được "chu du", là thêm một lần Việt Nam được nhắc đến. Một góc Việt Nam thu nhỏ trong tranh, một tình yêu đất nước nồng nàn mà bất cứ một người con đất Việt nào cũng đều ấp ủ trong tim. Vậy thì, hãy giới thiệu về Việt Nam với nghệ thuật thêu tay truyền thống. Hãy nói về Việt Nam với những bức tranh thêu tay, hãy "kỹ tính" hơn trong gu thẩm mỹ, để nghệ thuật thêu truyền thống có cơ hội vượt lên trên tranh thêu chữ thập. Mỗi người, mỗi một hành động, lời nói của mình, hãy chứng minh tình yêu quê hương đất nước, hãy cùng tôi thêu dệt tình yêu Việt Nam bằng tranh thêu tay truyền thống.

Xem thêm bài viết

TRANH THÊU TAY ĐẲNG CẤP CỦA NGHỆ THUẬT TẶNG QUÀ

TRANH THÊU TAY MÓN QUÀ CHO NHỮNG NGƯỜI CON XA XỨ

TRANH THÊU VIỆT NAM

DẤU ẤN DU LỊCH CÙNG TRANH THÊU TAY